Được thành lập ngày 05/04/1985, từ một Xí nghiệp liên hiệp có 4 nhà máy sản xuất thuốc lá điếu và một số xí nghiệp sản xuất nguyên liệu thuốc lá, hiện nay, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam đã phát triển hoàn chỉnh các hoạt động sản xuất kinh doanh thuốc lá khép kín từ sản xuất nguyên phụ liệu đến thuốc lá điếu, xuất nhập khẩu, thương mại, dịch vụ thuốc lá và mở rộng sang lĩnh vực sản xuất thực phẩm bánh kẹo, đồ uống… Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm và dần lớn mạnh trong gian khó, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam đã trở thành một trong những Tổng công ty lớn của Nhà nước, giữ vị trí số một trong ngành thuốc lá Việt Nam, đóng góp tích cực cho ngân sách nhà nước và nền kinh tế quốc dân.

Từ ngày 01/01/2006, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam bắt đầu hoạt động kinh doanh theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con với 11 đơn vị khối sản xuất thuốc lá điếu, 3 đơn vị khối nguyên liệu, 2 đơn vị khối phụ liệu, 1 đơn vị khối nghiên cứu khoa học và 2 công ty liên doanh sản xuất thuốc lá tvới đối tác nước ngoài.

Trải qua hơn ba thập kỷ, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam đã có những bước phát triển lớn mạnh vượt bậc. Sự chiếm lĩnh thị trường nội tiêu cùng với tốc độ tăng trưởng cao của kim ngạch xuất khẩu đang tạo ra những động lực lớn cho sự phát triển rất có ý nghĩa về năng lực cạnh tranh của Tổng công ty, qua đó thể hiện vị trí hàng đầu, là mũi nhọn chiến lược phát triển toàn ngành, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong điều tiết vĩ mô của Chính phủ.

Giai đoạn 2010-2020, Tổng công ty luôn giữ vững vị trí dẫn đầu ngành thuốc lá Việt Nam. Trong bối cảnh sản lượng tiêu thụ nội địa toàn ngành giảm, sản lượng của Tổng công ty vẫn tăng trưởng đều, bình quân từ 2 đến 3 điểm %/năm, thị phần nội địa của Tổng công ty chiếm trên 65% toàn ngành và dẫn đầu thị trường ở phân khúc sản phẩm trung cấp. Thị phần xuất khẩu chiếm xấp xỉ 75%, các sản phẩm thuốc lá sản xuất tại Việt Nam, có mặt tại nhiều quốc gia khu vực châu Á, châu Phi, châu Mỹ. Đặc biệt, năm 2019, Tổng công ty đạt đỉnh cao nhất về nộp ngân sách trong 36 năm hình thành và phát triển, vượt 11.300 tỷ đồng, lợi nhuận thực hiện tăng gần 6% so với kế hoạch, đạt gần 1.600 tỷ đồng và đời sống người lao động tiếp tục được nâng cao với thu nhập bình quân tăng trên 8%.

Phát triển hoạt động kinh doanh trực tiếp của Công ty mẹ trên lĩnh vực thương mại thông qua hợp tác với các đối tác quốc tế để nghiên cứu, đầu tư sản xuất, phát triển các sản phẩm thay thế và thuốc lá thế hệ mới; phát triển kinh doanh thương mại trên cơ sở phát triển kinh doanh các sản phẩm thuốc lá cao cấp, xì gà. Tổng công ty – Công ty mẹ sẽ tiếp tục hoàn thiện các nền tảng hạ tầng nhằm tạo điều kiện cho việc điều hành chiến lược sản xuất kinh doanh, nhân sự, chuỗi giá trị thuốc lá của Tổng công ty như: Thống nhất quản lý thương hiệu sản phẩm, hệ thống nhận diện thương hiệu, năng lực máy móc thiết bị sản xuất thuốc lá; Hệ thống phân phối chung Vinataba, nền tảng công nghệ thông tin quản lý…